Panitikang Filipino

U Z. Eliserio

(Isinalin sa Asi ni Riza Fetalvero)

Unit 2A, Miyerkules, Oktubre 26, 1:00 am hanggang 1:59 am 

Idolo ni Ron si Dong Nguyen, kag naghuman it Flappy Bird. Buko dahil mahilig sida sa mga games, buko ra idamo ka gusto nidang humanong app. Pagkabilib si Ron kay Nguyen dahil nagkita kali it $50,000 kada adlaw para sa Flappy Bird. Bantog si Nguyen dahil nagkita sida. Ka gusto talaga ni Ron, mabantog bilang programmer. 

Usa pang idolo ni Ron si Bram Cohem. Sida kag pinakaawtor it Torrent. Pero waya it nakakakilaya masyado kang Cohem, kada mas gusto ni Ron si Nguyen. Ging-iisip ngane nidang i-download ka Swing Copters, para muyatan kung parehas nak nakakaadik it Flappy Bird. 

Ugaling waya oras si Ron. Kinahangyan nidang magpokus it oras sa ida project. Ka pinakakasasapot pa, waya it nakakakilaya sa ida. Ag kag mas kasasapot pa ruto, pagkabantog ka ida manong. Naghuman kasi kali it app nak igsiling yang nimo ka imo problema ay asabton ka it quote halin sa Bibliya nak natutungor reli. Nagi-guilty dahil crush ka kaopisinang di asaway? Ahiritan ka it Matthew 5:28. Nabuburaot dahil sa mga ritwal? Kali kag Isiah 1:13. Ag para sa mga pamatyag ay waya’t nagpapalangga sa inra, ka waya katapusan nak John 3:16. 

Rugay nak gingpag-arayan ni Ron ka tagumpay it ida manong. Oho, maayo talaga ka ida app. Pay nababasa kasi it kali kag utak it mga naggagamit dahil pagka-specific ka mga quote. Pero waya yang kato sa mga bentahe it kali. Mayamig gihapon ka boses it kag nagbabasa it mga halin sa Bibliya. Propesyunal kag gingbaoy nak aktres ni Jose. 

Waya kwarta si Ron para magrenta it talent. Ag, aminado ra sida, mas maayo sa programmer ka ida manong. Pero ingga gihapon ra sida it ayo, ag kato kag mag-innovate. Asi ganeng mapurba pang imbentuhon uli ka gulong, kung puyde rang pagandahon yangey ka gulong nak inggay? Kada ka igda ginghuhuman nak app, asiling yang nimo kung nio ka imo problema, asabton ka kali it quote halin sa yabot-yabot nak mga banal nak libro, buko yang Bibliya!

It kuman pa sida nakatutok sa laptop, nagrurugoey ka ida mata sa kahahanap sa internet it mga public domain nak relihiyosong mga suyat. Pilang besesey nagka-crash kag Firefox nida dahil sa mga gingbuksang tab nak pagkaayam nida ay PDF ag kato yake ay SWF. Mahirap mag-usa sa operasyon. Pas-an nida ka buong sanlibutan. 

Gingpapamudlayaney talaga sida. Buko ra talaga nida gamay ka Phyton. Kakaaray yang ngane nida it HTML coding, nak ing ihihingwaran pa sa internet dahil buko ra talaga “programing language.” Pero, indi sida puydeng mag-atras. Nagpapakahili talaga si Ron sa kabantugan it ida manong. 

 “Good envy ra e,” siling nida sa ida sarili. Waya ra nida gisisirae ka ida hali, ging-iindorso pa ngane nida kag app it kali permi sa ida mga kaamigo sa Facebook. Ka inggit sa ida tgipusuon, positibo ka epekto. Gingtataw-an sida it kali it kusog adong mas mag-aray pa, paanduon ka pag-code, mag-isip it yabot-yabot nak taktik sa marketing. Naka-designey gane sida it hamster nak logo e. 

Kung kag dati pa’y nagpayamoney sida sa bad envy, namatayey tan-a sa kalisor si Ron. Suwerte kasi ka ida hali. Suwerte sa asawa, suwerte sa trbaho. Suwerte pa lalo sa nag-ampon. Kag namatay kag inra mga maguyang, napagto kali sa inra angkolon nak manggaranon. 

Engineer kali s Cairo, ag gingabibar si Jose nak pay tunay nak anak. (“Manong” ngane ka ayaba it kag puto it inra ankolon kay Jose.)

Samantala, si Ron, napaagto sa inra antehon. Buko man kali mahirap, buko gihapon kali maatag. Nagpapati kali sa pagsisikap, ag tanang ging tao it kali kang Ron, kinahangyan nidang paghirapan, tuna pang-tuition hanggang pag-alaga. Kung indi sida makaabot it 90 sa mga subject sa high school, indi sida gitaw-an it kali it pambakay it bag-ong baro para sa sunor nak pasukan. Ag kung indi sida igbuling sa paglimpyo sa bayay, indi sida it kali girunganan sa pagkaon. Maado ra kag training nak tuyar. Nakatuon si Ron nak magtrabaho. Pero ngasing nak maguyangey sida ag mas maguyangey lalo ka ida antehon, waya kali nida giruru-awa, waya kali nida gi-tetexte man yamang. Samatala, si Jose,  “tatay” ka tawag sa inra angkolon.

Minsan, ging-iisip nida, nio ara ka nahinabo sa ida kung waya namatay kag inra mga maguyang? Pero minsan yang, kasi ayam nidang buko ra produktibo ka mga what-if what-if nak kina. “Nio ka mababaoy nimo raha?” ka perming pangutana it ida tiyahon.

It kag minsang mag-message kali sa Facebook, “Ruawa ra ako,” kinahangyang magpiga ni Ron para indi nida maiparaya kag ida “Nio ka ak mababaoy?” A, ugaling naisip nida, baka ngane ra ingga sida it mababaoy. Lampas 70 ra gihaponey kali, baka nag-aayos it last will and testament. 

Ging-ex ni Ron kag ida Notepad ag binuksam kag ida Chrome. “Kamustay?” message nida. 

2A, Miyerkules. Oktubre 26, 2:00 a.m. hanggang 2:59 a.m.

Naeeskandalo si Ron sa nabasa nida tungor kang Carrie Fisher. Pang-aabuso talaga kag ginghuman reli ni Harrison Ford! Nagkarelasyon yake sinra it kag 19 pa yang kag mga kali! Ag sa set pa it Star Wars nahinabo tanan! Ging-iisip nida kung mabakay sida it The Diarist. Sa usang banda, pay kaguguya ra kali. Sa usang banda, singkosyentos kali. Mahirapey gumastos sa puyde rang mabaoy it libre. 

Ingga it ap-at nak pangutana si Ron para masaduran kung puyde nidang bakyon ka usang “gusto.” Unang pangutana: Puyde baga kaling piratahon, o mabaoy it waya badar? Dati, nagto-Torrent pa sida. Ngasing, bukoey sida interesado sa mga palabas sa TV halin sa Estados Unidos. Nagmumuyat yangey sida sa YouTube. Pagkaramong kaguguyang skit kag pauli-uli nidang gingki-click. Ka unor it ida Kindle ay puro halin sa Project Gutenberg. Aber ka mga games nida, libre. Paka-grind yang sida sa Hearthstone. Ging-aabangan nida ka “free this weekend” sa Steam. Sa opisina sida permi gibabaoy it tubi. Nagbakay sida it tumbler, kato kag wais, imbes nak adlaw-adlaw magastos sa mineral water. 

Siyempre, buko puydeng tanan ay libre. Kada rahagto kag paruhang pangutan, “Mabababakay baga kali sa sale?” Sa Steam, naabot it 75 percent ka off aber sa mga idamo nak usang tuig pa yang. Pilang oras gihapon ka nauubos ni Ron sa kakakarkar sa mga paborito nidang Book Sale. (Pinakamaado pa gihapon sa Megamall.)

Siyempre, ingga it mga bagay nak bukoey talaga ngane libre, buko pa sale. Para sa mga kali kag patatlong pangutana ni Ron: “Adlaw-adlaw baga kali nimong agamiton?” Hanra sidang gumastos, buko ra sida barat o kuripot. Pero ruto yang sa mga bagay nak masusulit nak gamiton nida. Samsunong Note 5 ka ida cell phone (dapat talaga ay pitoy, pero buko nida gustong masunog ka uda). Mayungotey sidang makatipon para sa Surface Pro 3. Permi-permi sidang nagbabakay it medyas, boxer, ag sando kasi kali kag mga bagay nak esensiyal. Waya it gingwawaldas nak kwarta si Ron.

Ag buko yang kato! Nagkikita pa sida aber papauno. Maramo sidang tipon. Ingga gihapon sida it stocks. Ag aber pagkabantog ag buko kwarta ka habol nida sa paghuman it app, indi ra nida gipaindian ka kwarta. Kasi kato kag pang-ap-at nidang pangutana, “Nagrarako bag aka kwarta nimo? Kada ngane ingga’y sida it sariling condo e. Maisot man, maganda pa gihapon. Kung magkaasawa man sida (minsan yang kasi ka mga kabadeng praktikal kada minsan yang sida magkarelasyon), ingga it usang kwartong nakahanra para sa mga magiging anak ninra. 

Kag bata pa sida, permi sidang nakikipagdebate sa isa sarili tungor sa gastos. Inasaputan kasi sida sa sarili nida it kato, kasi pagkaayam nida indi nida mapagbigyan ka luho it sarili dahil perming asa utok nida ka ida tiyahon. Kag maospital sida ag kinahangyan it marako-rakong halaga, ruto yang nida naisip nak kada nida ging human kag Ap-at nak Pangutana ay buko dahil nabuang sida it ida tiyahon, kundi dahil sida ay kag klase it tawo nak gustong maging hanra sa tanan. Kag mga nagwawaldas it kwarta, masa yang sa Diyos pag namutang sa risgo. Pagkairesponsable!

Kada indi, malamang indi sida igbakay it The Princess Diarist. Kaka-senior citizen pa yang ra ni Carrie Fisher. Sigurado sidang maramo pa kaling libro nak maisusuyat. Pag milyonaryoy sida, ruto pa yang sida magastos pra magbsa it sinuyat it usang artista. 

Unit 2A, Miyerkules, Oktubre 26, 3:00 hanggang 3:59 a.m. 

Nagpanghakay si Ron. Gingbiliney talaga nida kag pagtatrabaho sa app. Baka kung niong vulnerability kag mabutang nida sa code pag nagtrabaho pa sida it inatungka. Sa klaro yang, natuyuganey sida, ugaing pilang minute yang. Ngasing, rahali sida, di tanra it yaway ka lamesa, nagmumuyat ray it trailer para sa Rogue One. Napapaguya talaga sida sa mga “fans” sa YouTube nak pulos Rouge One ka hingwar deli. Siguro inatungka gihapon sinra kag nag-comment. 

Sio baga kag kaibhana nidang magmuyat it kali sa December? Si Jose yang ra gihapon ka ida maiikag. Puyde rang ka ida tiyahon. It kag 1998, kali kag kaibhanan nida sa unang pagmuyat it The Phantom Menance (Kali kag naglibre, reward sa pagka-shift nida sa Computer Science). Puyde ra gihapon nak sida yang mag-usang magmuyat. Usang bsese yang kali nidang nahuman, it kag muyatan nida uli kag Star Trek Into Darkness it kag 2013. Kag unang beses kasi sa sinehan, nagkainitan sninra ni Jose. Pulos kasi ka hirit it kali sa lens flare ni J.J. Abrams, ag nahuman pa it kaling insultuhon kag pag-arte ni Benedict Cumberbatch. Ka pinakasasapot, pagkatapos it paruhang pagmuyat ni Ron, pareho yang yake gihapon sinra it kongklusyon ni Jose: kayain ngane kag pelikula. 

Buko ra kakusugan kag linog, pero nilabanan pa gihapon ni Ron kag ayaba it tungka. Mahirapey. Pag makusog ka aftershock, ag indi nida mamalayan, ag matabunan sida it kongkreto, sio ka mahanap sa ida? Buko ka ida tiyahon, sigurado kato. Si Jose siguro, pero pagkatapos pa siguro it pilang Dominggo. Busy kasi kaling tawo, ag tuyar nida business-oriented. Waya kali gititibaw sa minatay. “Aya ngane gitibaw,” pauli-uli it kaling siling sa lamay it ida mga maguyang. “Wayaey sinra. Indi sinra mababalik it mgayuha nimo.” Ka isipon kuno dapat ni Ron, kag mga buhi. Kung pauno mabuhi. Kung mamatay aboy ka “tatay” it ida manong, matibaw aboy kali? Ka gusto kuno it kag maguyang ay iyubong sa Cairo, mayungot sa pyramids kung puyde. Nag-researchey kuno si Jose tungor sa mga batas sa Egypt, ag waya ra it nagbabaway nak magyubong sa banyagang duta. Basta baga di pambadaar. Pero pauno nida ahumanon kato? Nagpauliey kag tatay ni Jose sa Pilipinas. Ieroplano baga talaga ninra kag yawas it kali pabilta sa disyerto? Baka ra ingga it nakalaaan nak kwarta? Kato kag maado, katong pati kamatayan nimo, kontrolado nimo. 

Kung luminog uli ag bumagsak kag Bever Li Towers, waya man yamang it mabibilin si Ron. Waya sida pamilya. Waya sida app nak mabibilin sa kaibutan. Indi sida puydeng kumatuyog. Ag indi puydeng nagwawaldas yang sida it oras kakamuyat it trailer. Nagbukas sida it Word. Makapagplano man yamang it trabahuon para sa Dominggo. 

Miyerkules pa yang. Sa Huwebes, ingga sinra it presentasyon sa kliyente. Ingga sida it kinahangyang ig-email tungor reli, pero sio? Boss baga o subordinate? Sa Biyernes, ingga kuno it mapanglibre. Sio? Kinahangyan baga nidang maayaman? Libre e, siyempre, manunot sida, resto man o bar ka apagtuan. Ugaling, baka mag-expect it regalo. Tama, tama. Ingga gane it nagpapangolekta it regalo. Chip in, chip in. Pay usang gatos ka ging aasahang pinakamababa. Puydey. Kinahangyan yang ni Ron kumaon ag uminom it lampas sa usanggatos, tuboey sida. Maganda ra talaga kag nagnununot sida sa mga night outs it mga kaopisina. Networking yang kina e. Kinahangyan yang, di emosyonal nak hatak sa mga tawo, para pag nagkalaglaganey, buko sida kag unang isakripisyo. 

Hinanap nida sa Facebook, pero indi pa gihapon nida maayaman kung sio ka mabertdey. Ka ayam nida kabade e. Tan-ay buko ra sa videoke sinra mapagto. Kayainey ngane kag mga pagkaon sa videokehan, karamo pa sa ida mga kaopisina katong weirdo pag-abot sa kantahan. Kato bagang kamuyat sa videoke ay paayu-ayuhan. Nagbibirit kag mga buang, nagpi-feeling Josh Groban ag Regine Velasquez. Sida kaling praktikal sa buhay, sida pa katong nakakaintindi nak ka videoke ay for fun ag buko contest. Kuyang yangey talaga ay magpatasan sinra it points!

Kag una, pinurbahan pa ni Ron nak kumbinsihon sinra. Katong mga puydeng isadaw kag mg aging kakanta nida. “Come Together,” tuyar. “Bad Romance.” Pero ingga it usa, (sio baga ngane?), pulos Michael Buble kag gingtitir! Niong kalokohan kato? Kung luminog man ag namatay sida, tan-ay madamayey gihapon kung sio man katong kumag nak kato. Adong magkaingga man yamang it maisot nak hustisya sa kalibutan. 

Halan, manunot sida aber videoke. Pagkatapos, pag inggaa it nag-astang competitive, abarahon talaga nida. Nio bag aka magandang supalpal? “Waya ka sa American Idol, manong.” Ay wayaey yake American Idol. Nio baga? “Ruto ka yangey sa The Voice, manang.” Hmm…Kinahangyang suwabe e. Indi puydeng antagonistic masyado. Pero kinahangyang halatang pambabara. Para gihapon palakpakan sida it karamuan nak ayam nidang mahilig yang talagang kumanta, aber waya sa tono. Pagkahirap maging tawo! Ado pa pa kag app waya drama! 

Unit 2A, Miyerkules, Oktubre 26, 4:00 a.m. hanggang 4:59 a.m. 

Pumaagto sida sa kusina. Sa ref, itlog kag natunrog nida. Binutangan nida it guya ag mga mata gamit ka pentel pen, ag hinati. Marali yang ag puno ka ida bituka it amoy it sunny-side up. Rinahanan nida kag asin, buko nida gustong magpa-dialysis. 

Asa lamesa kag wheat bread. Usang tuig pa yang sida sa condong kali, pero pay klaro atang waya ambo. Indi sida makapaniwala. Indi nid akalaong magkakaingga sida it bayay nak waya ambo. Pagkalimpyo ka ida tiyahon, pero perting ambo permi sa bayay it kali. Yabot-yabot it estratedyi ka inra ginghuhuman. Fly trap. Katong pang-ambo talaga, katong kinahangyan pa nimong yum-o-don kag ambong narakop. Uning. Waya. Perming di ambo. Kada tanang pagkaon ninra, kung buko asa ref, asa Orocan. Kato yang kag solusyon. 

Buko ra pekpekto kaling condo. Ingg pa gihapon it tabakong. Pero waya ambo, kato kag gingpapagpasalamat nida. 

Marali nidang naubos kag itlog. Ginghimas-himas nida ka ida bituka. Asi baga nganeng itlog kag ginghahanap pag Easter? Ag asing kuneho kag nagtatago? Dati buko ra problem aka mga bagay nak kali. Ka gustong bisayahon it Easter, taposey sa wakas kag kawar-an it TV ag mall. Ngasing, yabotey. Pilang tuigey gihapon nak ingga it nagbabati sa inraa it “Happy Thanksgiving.” Okeyey ngane kag pagbabag-o sa Esater e. Mga Katoliko ra ka maramong mga Pilipino. Pero Thanksgiving? Sio ka First Nations, ag sio ka mga puti? 

Nagpahir sida it bibig gamit ka payar, ag hinugasan kag kawa.Kag tiyahon nid dati, inisaydo sa garapon kag mg nagamit nak mantika kung indi ra maamoy kag yinuto. Ugaling sa pauli-uli nak paggamit, naaamoy gihapon kag tanan. Nagpangtinga-tinga si Ron. Kinahangyan baga nidang magpangnisnis? Ka siling ya kuno gipangnisnis it lampas sa ruhang beses. Nakakasira kuno kali it enamel. Pero ingga gihapon sida it nabasa sa internet, peke kuno katong health benefits nak raya ka pagfo-floss. Sabagay tuyar ra talaga ka internet, tanang bagay buko klaro, ag tanan ay buko dapat patihan. 

Uminom sida it tubi bag-o bumilta sa kwarto. Gusto nida tan-ang sanayon ka ida sarili nak uminom it tubi nak room temperature, pero indi nida mahuman. Mayain ka bagsak sa bituka nida. Kinahangyan talagang mayamig. 

Sa kwarto, indi nida matiis nak indi mag-internet. Waya pa gihapon bag-ong balitaa tungor sa linog, bagaman pulos ka status it mga tawo nak “#staysafe” ag “#lindolph.” Kinahangyaney siguro nidang kumatuyog, nagpapa-ugot sid dahil nabababawan sa mga tawong nagpaparadaw gamit kag linog. Siguro ray ligtasey sinra? 

Indi pa gihapon talaga sida mamutang. Sador nida ka pamatyag nak kali. It kag sa huli kag makahaliney sida sa ida tiyahon ag magkaingga it trabaho, pinurbahan nidang makatakas gihapon sida sa values it kali. Pag waya pasok, sa bayay yang sida. Nagpapakasarap. Pakaidamu sida sa computer. Pakamuyat it piniratang pelikula. Ugaling permi sidang nasusuka pagkatapos it usang adlaw yang. Gingre-reject it ida yawas ka ida ginghuhuman. Kato gihapon kag kaso ngasing. Ugaling buko nida ayam kung nio kag gingre-reject it ida yawas. Kag pagkatuyog, o pagkagustong kumatuyog. Ayam yang nida, di mali. Ingga sida it kinhangyang mas maadong humanon. Kag sa huli kag gingtunaney nid kag pagpapakasasa sa sarap, ruto yang sida nakamatyag it klarong lasa. Inamin nida kasi sa sarili nidang buko sida kag klase it tawo nak kayang maging unproductive. 

Nio ray ka ida kinahangyang aminon sa sarili ngasing? 

Naghingab kali it marayum. 

Tinawagan nida kag ida hali. Buko pa kumpletokag kag unang ring ay sumabatey si Jose. “Hello, Se?” Kali kag ida ayaba reli ‘pag kabisaya, buko Manong, pero buko gihaapon Jose. Ayaba kali nida sa ida hali tuna pa kag mga posit pa. Indi kasi kuno nida mamitlang kag “ho.” “Kamusta kamo?”

“Kali, nagtitibaw kag mga anak.” Nag-ubo kali nak pay ingg it gustong bisyahon. Pero waya kali it ging siling. “Atawaganey ka dapat nako it kuman, kaado baga kamo raha?”

“Ingga it nagkatok it kuman, pero ka-floor yang ra nako. Waya ra it abiso ka building superintendent.” 

 “Halan, halan.” Narungog ni Ron kag pagrila it kali sa sariling bibig. “Tawag ka yangey uli insulep sa paning-ugto. Abalikan anay nako kag mga anak.” Wayaey it kali gihuyata kag sabat nida. 

Initsa ni Ron kag ida cellphone sa katre. Nio pa baagaa kag ida gingyayauman nida sa ida hali? Naghingabey gihapon sida. Nagpanghakay sida. Uya nida giaakalaang kali kaag nagpipigong sa ida pagkatuyog. 

Unit 2A, Miyerkules, Oktubre 26, 5:00 a.m. hanggang 5:59 a.m.

Binati sida it aftershock. Una nidang sinil-ip si Abagtha. Tuyog ra kali. 

Nagkumporme sida sa sarili nak indiey gikatuyog aber sauno. Ka kinahangyan nidang pagdesisyunan ngasing, maliws bag sida it bayay o indi. Sa usang banda, asa paruhang palapag sida it usang building nak di treseng palapag. So, kung mag-collapse ka Towers, sida ka abagsakan. Sa iba pang banda, rein ra sida mapaagto? Buko kina Jose. Buko sa ida tiyahon. Buko sa mall, laloey nak pagkaaga pa. 

Waya ra gihapon ligtas nak lugar. 

Pagkatapos kuno durugon it linog kag Christchurch, bilang parte it reconstruction, nagkalat sinra it mga eskultura it giraffe sa syudad. “Stand tall” kuno kag naging slogan it kali. Nio bag aka puydeng maging hashtag para s apagbangon it Quezon City? Pero, katoy ngane, kilaya ni Ron kag ida mga kasyudad, dahil kilaya nida ka ida banwa. Sakali mng makaisip sida it maadong slogan, usa o ruhang adlaw yang pa gihapon maado ka mga Pilipino. Pagkatapos, pasahaney it responsibilidad, pakusoganey it panama. Minsan naiisip nida, humalin yangey sa ida banwa. Pero waya ra sida duta sa ibang lugar. 

Ag usa pa, sa banwa it mga tamaran, reyno ka mahuhugor. 

Ka kinahangyan nidang isipon, pauno nida apagkakitaan kag linog. Siyempre, pagkatapos it trahedya saka pa yang maisip ka mga

Pilipino tungor sa emergency preparation. Puyde sidang magbaligya it first aid kit. Kung ingga talaga sida it apuhunan, puyde dapat sidang makabakay it mga dutang nasira kag mga bayay, o nasunog. Pay house flipping yang. 

Ka pinakaginghahanrum ni Ron, pagkakitaan ka pagkasira it mgaa millennial sa inra ywas. Yabot-yabot nak mga call center ka nakapalibot sa inra opisina, tuyar gihapon sa yabot pang mga building. Eight to five ka trabaho ni Ron, mga 7:30 nagpapanawey sida paagto sa inra entrance. Kita nida ka mga call center agent, nag-iinuman. Ag buko yang ang ka Biyernes, kundi adlaw-adlaw. Simple yang ra ka plano nida. Ahanapon nida kag mga existing conditions ag talagang abusado gihapon sa yawas. Matulay sid it kompanyang co-signee it kag mga kato sa pagbakay it condo. Di payments gihapon sinra, ugaling pagguyang ay indiey kayanon kasi magkakainggay it problema sa yawas. Mapapaagtoy sa kompanya ni Ron kag condo, fraction yang ka gastos nida, puyde nidang igbenta sa iba. Pagkaayong plano kali, ag malimpyo ka ida konsensiya, kasi buko ra maguguyang ka ida ging papagsamantalahan, kundi mga millennial.

Gingsasanay nida talaga ka ida sarili sa tuyar nak klaseng pag-iisip. Imbes nak magreklamo tungor sa sitwasyon it Pilipinas, ka kinahangyan nidang pagpokusan ay kung pauno sida magkakainggwa it ganansya dahil sa sitwasyon. Sumuyor kato sa ida isip tuna kag ikasay kag ida hali kag 2006. Kinahangyan kuno kasi it seminar sa family planning bag-o makaboy it marriage license. Usang buong adlaw kag seminar. Pero siyempre, rahagto kag fixer. Nagbadar it singkosyentos si Jose (rugang pa sa regular nak 500 fee), ag kato, bukoey ninra kinahangyang mag-seminar pa tungor sa family planning (nak waya ra gihapon puyos, dahil sabakey si Zarah it kato). 

Nagbilib si Ron sa ida hali, kasi imbes nak magreklamo tungor sa burukrasy it gobyerno, nakahanap kali it parayan para marada kag sistema. Pero mas kakabilib kag fixer, kasi nakahanap kali it parayan para pagkakitaan kag sistema. Imbes nak silinggong, “Buko nako kaya!” kinahangyang pangutana nida, “Pauno nako akayanon?” 

Maabsent sida ngasing sa trabaho. Buko nida gustong tamaan it aftershock habang nakasaky sa MRT.  Bulokey ngane kag tren, ahudungon pa it linog. Ugaling buko gustong bisayahon it kali nak asayangon nida ka ida adlaw. Buko. Maisip pa sida it ibang parayan para kumita. 

Unit 2A, miyerkules, Oktubre 26, 6:00 a.m. hanggang 6:59 a.m.

Nawawagit kuno si Abdon. Napapakalibog si Jose. Indi mapigahan ni Ron ka maghili. Kag uuno baga huling nalibog kag ida hali tungor sa ida? Sabagay, hali ra gihapon ka turing ni Jose kag Abdon. Ag kinse anyos pa yang kali. Ag aber it kag uno man waya ra nawagit dahil sa linog si Ron. Pero aberey. Kinahangyan baga nidang maging pariwara sa buhay bag-o malibog si Jose para sa ida? 

Fifty-fivey ka nanay ni Jose ag Abdon. Nasabak kali kag mga ma-40, wayaey ninra giyayaumang magkakaingga pa it puto. Ado yang buko menopausal baby si Abdon. 

Ruhang bagay ka ayam ni Ron tungor kay Abdon. Una, nagtutugtog kali it trumpeta para sa ida banda (nak “combo” ka inra hingwar, ka Reveals), ag paruha, nak makusog kali ig inom, aber it kag trese pa yang. Kaling paruhang detalye, buko sador ni Jose. Buko ngane ayam ni Abdon nak sador ni Ron e. Minsan kasi, numunot si Ron sa inuman it ida mga kaopisina. Sa usang bubaratohong bar sinra sa Morato napaagto. Ag kato kag putong hali ni Jose, naka-high school uniform pa, nagyayakyak it Red Horse. Palibhasa marakong bulas, mas mataas pa kali kang Ron, waya it nagpapangutana sa edad it kali.  Kag mga kaibhanan it kali sa banda (estse combo), maguguyangey. Uloy ngane kag us!

Waya giumaan ni Abdon kag ida pinsan, buko sa ida hali, buko sa ida tiyuhon. Buko dahil sa waya sida paki reli, siyempre, ingga sida it paki kang Abdon. Pero waya sida paki reli. Kung gustong uminom it kag apas, siling nida asing apigahan nida? Waya basagan it trip. 

Pero it kato pa kato, kag nagkakalipayan pa tanan. Ngasing baka magka-tsunami, ngasing bawa minute baka magkaingga it aftershock, ging-iisip ni Ron kung ingga tan-a dida it nahuman para masigurong asa bayay si Abdon imbes nak, ilam, plakada sa karsada? Senghot sa bangketa? Narat-ugan it condo? Rabuno ra kag ida tiyahon. Maganda pa raw kali. Mala-Titas of Manila ka hawong. 

 “O halan, matawag yangey ako uli. Salamat sa pagpanimati.” 

“A, Se, kwan…” 

“Nio?” 

“Magrahan kamo permi.”

“Thumbs up.” Inutoy ni Jose kag linya. 

Gingkakaon it guilt si Ron. Aber ra inapakasaputan sida ssa gingpapauso ni Jose nak pagsiling it “thumbs up” sa cell phone, indi pa gihapon nida mawagit sa ida konsesiya. Pero asi rang sida it kinahangyang makonsensya. Waya ra nida gipilita nak makatuon it inom si Abdon. Buko ra sid it nagpakilaya reli sa mga mayaing impluwensya. Nio ngane bagang klaseng teenager ka matugtog it trumpeta? Pang-marching band kato ‘e!

Pero pauno kung siniling nida, buko sa ida tiyahon, kundi kang Jose kag nakita nida ruhang tuigey ka nagligar. Nio pa ka mahihinabo? Asilinggon siguro it kali kag manghor. Ma-away sinra. “Buko ka nako tunay nak manong!” aukaw siguro it kali. Pero sa huli, makupkupan sinra. “Sorry, Manong, sorry.” Matibawan. Mahalin si Abdon sa combo. Mapa-rehab siguro. Di Alcoholics Anonymous baga sa

Pilipinas? Basta. Mapaandoey si Abdon. Indiey kali uli ig inom it Red Horse, o it aber niong alcohol, hanggang sa ika-18 nak bertdey. Indi kali marat-ugan it condo. 

Ka maado sa pagiging yango pag namatay, aber papauno, buko nimo ayam nak mamamatayey ka. Siguro ngane, indiey nimo mamatyagan kag hapros. Sa obserbasyon nida kay Abdon kag gab-ing kato, pay happy drunk ra kali. Buko emo drunk. Happy drunk. “Shot pa! Shot pa!” siling it kali sa mga kaibhanan. Ging-sa-shot baga kag Red horse? Di ba tequila yang? Di ba dapat “Tagay pa!” ka imbita it kali? 

Ag usa pa ngane! Malay baga ni Ron kung yangoy ngane kali ngasing sa kung rein, kada waya gipauli. Malay baga nid akung nagtuloy kali sa pagiging pariwarang teenager? Ruhang tuigey gihapon r aka nagligar. Baka ra nagpagto kali sa simbahan, ag ruto naabutan it linog. Baka nagbubulig kali ngasing mismo sa evacuation center, kada waya nasasabat kag cell phone. 

O bak ra natokhang kali, nagyukso tuna beer pa-shabu. Bukoey si Ron ka di sala kung asing kaliy namatay, si Dutertey. 

Maramong posibilidad. Maramong scenario kung rein waya sida kinaayaman sa pagkawagit it pinsan nidang mas hali pa ka abibar it ida hali. 

Baka ra gingrecord ni Abdon kag pagtugtog nida it trumpeta, pagkatapos ay nirunggan, ag naisip nidang a) waya sida talent, b)aber di talento sida waya ra puyos ka instrumentong  trumpeta, o c)di puyos mang instrumento ka trumpeta, waya ra puyos mabuhi sa kalibutang gingmumuyatang di puyos ka pagtugtog it trumpeta. 

Aber yainey ka abot, di benepisyo ka pagkawagit ni Abdon kay Ron. Ka pagtawag ni Jose kag usa sa pinakamarugay ninrang

Pagbisayahan sa marugay nak panahon. Kung nio-nio kag ging-istorya it kali. Kesyo kuno di problema sinra sa koneksiyon sa kuryente, ag kinahangyang magpakando. Higit limang libo ka una ninrang tinao, pero ni-reject it Meralco ka finished product. Ngasing kuno kinahangyan ninrang gumastos it 16,000 pa! Rugang pa reli, balita ni Jose, nagliwas pa sinra it tatlong libo, para ray sa pagpapakando it plumbing. Yumaey ra gihapon kasi kag bayay it kali, ag pay dinugas it contractor kg unang nagpahuman. Maiintik kag mga tubong ginamit sa banyo. E maragko siguro bumagyas kag asawa ak mga anak ni Jose. Nagbara tuloy. 

Pagkahirap siguro maging tatay. Buko yang yake mga anak ka problema nimo. Pati yake baradong tubo. Sabagay, kung magkaproblema sa tubo sa condo, mahapros ra gihapon ka uyo ni Ron e. Waya yang ngane it ibang mareklmao kundi sida. Waya it ibang mamaliya. Pag nagkataon, puyde nidang iabandona kag unit. Si Jose, kinahangyang isipon ka pammilya. Buko yang sinra ni Zarah, kibhananey reli si Abdon, kag iba nidng mga hali, ka ida nanay ag tatay. Pasalamat yangey siguro si Ron nak nmaatayey ka ida mga maguyang. Buko nida kinahangyang mag-alaga s mga kali pag nag-ulyanoney. Bonus, puyde pa nidang purbahang mapamanahan ka ida tiyahon. Mental note: tawagan kali isag sa alas otso para kamustahon. Di tagipusoun pa ra gihapon sida. Indi ra nida gustohong marat-ugan kali it kisame.

Ag, kung aaminon nida sa ida sarili, buko ra gihapon nida gustong marat-ugan it aber nio si Abdon. 

Unit 2A, Miyerkoles, Oktubre 26, 7:00 a.m. hanggang 7:59 a.m.

Ging iisip ni Ron kung mapamirata sida it episode it The League. Nabsa nid kasi sa popmatters.com nak “guilty pleasure” kuno kali. Nagmumuyat sida it clip sa YouTube, kaguguya ra. Ag naintriga sida sa ideya nak fantasy football. Libre ra, ag pay interesante. 

It kato pa man ay interesadoy sida sa football. Ag buko football soccer. Indi sida sa mga Younghusband kasi buko ra sinra Filipino. Ag usa pa, pinakasaputan kasi sida it kag pinurbahan nidang magmuyat it soccer minsan, nag-abot it lampas ruhang oras kag idamo, pagkatapos ay 0-0 kag score. Dapat, bawat goal ay 1, 000 ka bilang. Pag 1000-0 kunwari ka huling score, pay sulit ka abot. 

Ka gusto nida ay football it mga Amerikano. Inasunran talaga nida kag karera it Philippine Punisher. Namuyatn nidng matalo sinra it Guam. Namuyatan nidang magraog sinra laban sa Saipan. 

Paka-google sida habang nagdedesisyon kung mpamirata ngane. Napasadahan nida kag usang artikulo tungor sa Aaron Hernndez, nak ging matay kuno it ida kaamigo. 6’2 kali. Ging iisip nida kung di tuyar katas sa Punishers. Kag indi marumroman, ging-google yangey gihapon nida. Si Mark Castro’y ata kag pinakamataas, 5’6 kali. 

Pagkatapos it pilang minuto pa, yinas-ayaney sidang muyatan kag The League. Perti kasing pop-ups sa mga napagtuan nidang Torrent sites. Nakakawaya it gana. Naghuman yangey sida it account para sa fantasy football. 

Waya pa gihapon balita si Jose tungor kay Abdon. Waya ra gihapong sasabat kag ida tiyahon sa ida mga text, ag sador nidang nagbabati kali it alas-singko adlaw-adlaw. “Maguyangey ako, bukoey nako kinahangyan it katuyog,” siling it kali minsan sa ida aber waya ra nida gipapangutan-aa kung niong oras kali gibabati. Tawagan aboy nida?

Ka maganda sa linog nak kali, waya pa gihapon sida nawawar-an it internet connection. Nagpunoey sida it timba sa banyo, ag nag-charge it mga cell phone. Gingyayauman nidang mayungotey mag-brownout. Kag tubi, mas malabong mawagit, pero maadoy ka hanra. Kag internet, malamang mawawagit. Kada kinahangyang abusuhoney nida habang ingga pa. 

Biniltahan nida kag kaso ni Hernandez. Guilty-ey yake kali. First degree murder. Inggwa yake gihpon it manggaranong nakukulong sa Amerika. Pero ging-tsek ni Ron. Buko yake kali puti. Di rugong Puerto Rican. Kato siguro kag rason. 

Pumagto sida sa YouTube para muyatan kung di video kag pag-idamo it kali. Pagkasadya sida sa ida namuyatan. Napakita reli kung asing pagkagusto nida sa football. Pagkatulin ig rayagan kag mga nag-iidamo. Minsan makakatakas ka, pero minsan gihapon akuyogun ka ag arat-ugan it pilang mga higanteng kayaki. Ka pinakamaayo nak mga eksena ay kag hudot-hudot it kalaban kag mga batiis nimo, pero naka-score ka pa gihapon. 

Nag-download it fantasy football app si Ron sa ida cell phone. Kabug-at kali. Nagkaligos anay sida. 

Ordinaryo pa gihapon kag ida shower sa banyo, pero mayungotey kali magbag-o. Nakatiponey sida it husto para makapagpatakor it shower enclosure. Lampas dyes mil kali, buko pa kaibhanan kag labor. Aparalion kasi baway dapat ka magpatakor it tuyar. Lugi kag ibang nakaistar sa condo. Pero ayam ni Ron kung sio ka dapat i-bribe. Luho kali, pero adlaw-adlaw ra sidang nagkakaligos, so nagsusunor sida sa ida doktrina it kung nio ka dapat pagkagastusan. 

Ka gusto nida sa shower enclosure, tuna sa yabot-yabot nak direksyon naghahalin kag tubi. Pay gingkukukopan sida it mga bayor. Pero waya risgo it pagkayum-od, buko tuyar sa ragat. Ag waya gihapon pesteng adlaw nak nagtutubor sa ida balat. Sa shower enclosure, puro kalasa.

Ka mahapros yang ngane ay kag gastos. Pero maadong bagay gihapon ka gumastos it marako. Gingtutuyor sida it kaling magtipid. Gingtutuyor gihapon sida it kaling magtrabaho. Dahil gusto nida it luho, kinahangyan nidang magsikap. Pay tuyar yang gihapon kali sa good envy nida sa ayo it ida hali. Kali ra ay maadong klase it pagnanasa, nak para mapasugtan ay kinahangyang maging mas maayo. 

Kada gane gihapon naghahanapey sida it mapapangasawa nak gusto it anak. Dati kasi, buko nida gustong magkaanak dahil gastos yang kali. Pero naisip nida kag huling tuig, habang gingmumuyatan kag kasadyahan nina Jose ag Zarah, nak naging mas mahugor sinra, ag mas tuso, para maging maadong maguyang sa ida mga anak. Puyde sidang pakusogon it ida pag-anak. 

Siyempre pa, nakita gihapon nida kag drawback it pagiging mag-usa sa buhay sa sitwasyon it ida tiyahon. 

“Invest in people,” usa’y kato sa mga mantra nida. Ngasing yang ay nasira kag ida 55” TV. Nagkaingga it linya sa di irayom. Napailisan kali nida kasi narurumroman sida it kag manager nak ing bakyan. Medyo kanugon yang ngane kag kwarta kasi waya ra sida perming nakakamuyat reli, mas permi pa gihapon sa laptop o cellphone nagbababad.

Pag nakita si Abdon, kinahangyang ikagon nida kaling magmuyat it football sa condo. 

Unit 2A, Miyerkoles, Oktubre 26, 8:00 am hanggang 8:59 a.m.

Gingtsek anay ni Ron kung batiey si Abagtha bag-o sida magpatugtog it “Do You Hear the People Sing?” sa YouTube. Batiey kag ida hamster pero nakahigra yang. Gingtsek ni Ron kag tubi it kali. Puno pa ra. Pumaagto sida sa kusina para bay-an kali it pagkaon. Carrot baga dapat? Kali kaag pinakagusto ni Abagth, ugaling matam-is kuno kali e, kada kinahangyang rahan-rahan yang. So, apple o broccoli yangey adong healthy. 

Buko mahilig rumayagan kg hamster ni Ron. Mahilig yang kaling tumanga. Kung tawo si Abagtha, tambay kali. Pero buko ra kali tawo, kundi hamster, so buko mababa ka muyat ni Ron sa pagiging tambay it ida alaga. 

Binakay nida kag hamster para patunayan sa ida sarili nak kaya nidang bumuhi it pet. Buko maayo mag-alaga si Ron. Sida kag dahilan kung asing nawagit si Abda, kag inra iro kag buhi pa kag ida mga maguyang. Siyempre pa, pitong tuig pa yang sida it kato, kada buko sida masyadong guilty. Mas guilty pa sida it katong 1998 ag pilang beses namatay sa gutom kag ida tamagotchi. Puyde yakeng mamatay sa gutom ka tamagotchi?

Pag nahuman nidang bumuhi it hamster, mas magkakaingwa sida it cred-puyde nidang gamitong selling point kali sa ida magiging kasadyahan. Kung kaya nidang bumuhi it hamster, kinahangyan sidang taw-an it pagkakataong bumuhi it anak. 

Ka mahirap kasi sa ida, todo-todo ka gingtatawo nidang efforst sa mga bagay nak interesado sid. Usang buhos. Ugaling, matulin sida magsawa. Isutaney mabura kag ida fingerprint dati sa Flappy Bird. Ag inaabot sida hanggang aga-aga sap ag-design it ida app. Ugaling nahahadlok sidang mawar-an it enerhiya. Sprinter sida, buko marathoner. E buko ra puydeng an-om nak buyan yang nidang alagaan kag magiging anak nida. Dapat hanggang 18, o aber 21, nakatutok sida reli. 

Nag-chop sida it pilang cube it broccoli, ag rinaya kali kay Abagtha. Waya man yamang gipansina it kag hamster kag pagkaon. Ugaling buko ra kali hitsurng matamlay. Nakairat yang kali it deretso. Baka namamatyagan it kaling paabotuney kag aftershock? 

Biniltahan ni Ron kag ida app. Buko nida gustong hiwason anay kag code, kada nag-research yangey sida sa yabot-yabot nak quotes nak puyde nidang gamiton. Kanugon. Kung live tan-a kag app nida ngasing hadlok ka tanan sa linog, maramo sigurong magda-download it kali. Siguro pagkaramoey kag nag-download it kag kang Jose. 

Ging-ex nida kag tab nak nakabukas sa YouTube. Gingtsek nida kag ida cellphone. “Fear,” siling nida sa app ni Jose. Pilang Segundo yang, sumabat kali: Fear not, for I am with thee, and will bless thee.”

Indi sida makapati, pero naggaan ka loob nida. Pati ata si Abatha, nagpapanimati. Nagtuntongey kali sa hamster wheel, nagtunang mag-exercise. 

Henyo, henyo si Jose. 

Hinanap ni Ron kag ida barbell. Waya kali sa ida katre. Natunrugan kali nida sa irayum it ida desk. Sampuyong minuto ka gingtao sa ida walang baraso, sampuyo sa kanan. Pagkatapos ay nag-jumping jacks sida. Gusto tan-a nidang bumakay it treadmill, ugaling waya kali sa budget nida. Laloey nak marakong makina kali, ag malamang kinahangyan nida uling i-bribe kag building superintendent. Kinahangyan pag-weeken, o aber pag Sabado, pumaagto sida sa stadium. Mayungot yang ra sa Amoranto. Di badarey kuno ngasing e, buko sida sigurado. Siyempre pa, pag nag-collapse kag condo, wayaey puyos ka magpaka-healthy. 

Bumilta sida sa ida ref, ag nag-chop it carrot. Rabuno ra si Abagtha. Ayamey ngane nidang di paabotong aftershock, gingpapadiyeta pa nida. Pag lumigar ka adlaw nak kali nak waya sinra namamatay, saka yang nida kali apabalikon sa broccoli. 

Unit 2A, Miyerkules, oktubre 26, 9:00 a.m. hanggang 9:59 a.m. 

Nauuhaw si Ron. Napapakapaguya sida sa ida gingmumuyatan sa YouTube, indi man yamang nida ma-pause pra magbaoy it tubi sa ref. Video kali it mga apas halin sa Estados Unidos, gingpapapurba it yabot-yabot nak pagkaon halin sa yabot-yabot nak parte it kalibutan. Pangtatlong episode’y kag id aging mumuyatan. Kaguguya kag mga apas. Kag iba, inapakadupit. Si Ron, indi mahumang kumaon it mata. Pero ingga it usang anak, gingsilingang buko baktin kundi pak kag ida hudot, sige p gihapon sa paghungit. Ingga it innocence ka mga anak nak nawagitey kang Ron. Hadlokey sida pumurba. 

Ginghanap nida pero waya pa video it mga pagkaong Pilipino kag channel. Siguro sa usang future episode. Si Ron man ay buko mahilig sa maramong pagkaong Pilipino. Indi sida sa adobo, ag halo-halo. Mas sanay sa fast food halin it US, ag syempre Jollibee. Kato kasi kag barato. Pero pinurbahan ra gihapon nidang magpaka-healthy. Pay schizophrenic tuloy ka ida yawas. Nalilito kung gusto baga nida o buko kaa calories, taba, asin, ag tam-is. 

Halos sampuyong minutos kag huling video, pero sulit ra ka ging akas nidang oras. Aber mahaprosey ka uyo sa kakatutok sa screen, napaguya ra sida. Uminom sida it pineapple juice. Nagraguok ka ida sikmura. Nio baga ka paning-ugto nida? Puyde siguro sidang mag-order. Sida yang ra ata ka tumungon ka rayagan it kinabuhi. Narurungog nida ka ida mga kapit-condo unit. Kag mga pay di anak, it kuman pa bati ag naghator sa iskul. Ingga gihapon it nag-aaway sa mayungot, indi nida mabosesan, ugaling pay kwarta ka gingpapag-wayan. Buko baga sinra hadlok sa linog? Si Ron yang baga kag hadlok? Ugaling buko ra hadlok ka muyat nida sa ida sarili. Marahan yang sida. 

Hinimas-himas nida ka ida bituka. Mag-orde yangey aboy sida? Pay gusto nida ka mojos. Matawagey dapat sida sa Shakey’s kag tumunog kag ida cell phone. Si Jose kag nagtatawag. Gingpa-ring nay kali nida it pilang Segundo.

“Hello, Se?”

“Oy.” 

Oy? Di yain sigurong balita. Diyos ko. “Nio ka balita?”

“Si Abdon, nahanapey.” 

Nahanapey! Susmaryosep! “Kamusta sida?” 

“Ingga it nagbugbog. Binilin sida sa bangketa.” Matulin ka pag-istorya ni Jose. Di girlfriend nak kinse anyos si Abdon. Gingnunot nida sa usang gig. Gingnunot nida sa inuman. Nasaduran it kag mga hali. Inabangan ninra si Abdon. Kung waya kuno di linog ay baka minatayey kali. 

“Ado yang naglinog.”

“Ado yang ngane.” Nag-ubo kali, pay ingga pa it ibang gustong ig istorya. Ag nag-istorya ngane si Jose. Istorya ni Abdon sa ida. Sa videoke kuno sinra nagkakilaya it kag kabade. Sa videoke kuno kali nagselebrar

It ika-treseng bertdey. Na-impress ni Abdon sa ayo it pagkanta. Ayam baga nimo katong “Portugal. The Man?”

“Buko.” 

 “Kanta kuno it kato ka gingkanta nida.” Mahilig kuno sa apps kag kabade. Na-impress lalo kag maayamang hali ni Abdon si Jose. “Dapat ngane kuno ay apakilaya nida sa amo” Mas permi ay sa parayan it gadgets ka relasyon ninra. Snapchat. Insta. Padar-an it kiss emoji sa Facebook Messenger. “Naghuman pa ngane sida it YouTube channel nak private yang, para sa inra. Ginghuhumanan kuno nida it love songs.” Ginglista ni Jose kag yabot-yabot nak taktika ag estratedyi ni Abdon sa romansa. “Kasi wayaey nida gipangrayagaha. Naging sinra pagkatapos it videoke session. Yabotey talaga ngasing ka mga kabataan” Inuli ray ni Jose kag ayam nak  istorya ni Ron tungor sa pagpangrayaga nida kang Zarah. “Biruon nimo kato. Nagsiak talaga ako it kahoy. Nagsiak. Ngasing kasi…” Indi mahumang magsaligbat it mayain ni Jose kay Abdon. Seryoso talaga siguro kag injuries it kali. “Gingbilin nako kag mga anak kang Zarah. Rahali ako ngasing sa ospital. Waya pa nako nauumaan kang Nanay.” 

Buko ayam ni Ron kung nio ka asiling.”Dapat e. Dapat…” Indi nida ma-access kag app nak asa cell phone nida. Gusto tan-a nidang iparungog kang Jose kang masisiling it app it kali tungor sa ida sitwasyo. Sigurado si Ron nk ingga it mensahe sa Bibliya tungor sa pagkalibog para sa kayawasan it hali. Saka nida narumroman k aging bisaya it kag app it kuman. Siling nida kay Jose, “Aya gikahadlok. Kaibhanan nimo ako.” 

“Salamat.” Nag-ubo kali. “Rahali kami sa Heart Center. Mga niong oras ka makakaabot?” 

 “A e…” Ging-isip ni Ron si Abagth. Sio ka maprotekta reli kung luminog it waya sida. “Ka gusto nakong bisayahon, kaibhanan nimo ako in sipirit.” 

“A…”

 “Pero syempre, maruaw gihapon ako. Patapuson yang nato kaling aftershocks.”

“Halan. Halan. A…Mauna anay ako.”

“Niong room-?

Inutoy ni Jose kag linya. 

Mabug-at ka rughan ni Ron dahil sa guilt, pero rumaguok uli ka ida bituka. Mayungotey ra gihapon mag-alas-diyes. Itlog yang kasi ka ida pamahaw. Nagtawag sida sa Shakey’s. Waya pa tatlong minutos, paabotoney ka ida order. Indi giabot sa traynta minutos kag delivery, ayam nida. Permi sidang nag-oorder sa Shakey’s, ag mayungot yang kag branch nak nagde-deliver sa condo. Adong magpalipas oras nag-download sida it Swing Copters. Buko nida ayam kung si Dong Nguyen kag nag-develop talaga it kaling app, ugaling waya pa usang minuto it pag-idamu, ayam nidang nakakaadik gihapon kali tuyar sa Flappy Bird.

Bahagi ng koleksyong Eksamen. I-click ito para sa karagdagang impormasyon.